مدل سازی و تفسیر سونداژهای مقاومت ویژه الکتریکی و تعیین ارتباط نتایج تفسیر با پارامترهای کیفی در منطقه خرمالو استان گلستان

برداشت های ژئوالکتریک یا مقاومت ویژه در منطقه خرمالو، واقع در استان گلستان، به منظور تعیین گسترش جانبی و عمقی سازندهای آبدار اجرا شده است. پارامترهای کیفی آب مانند tds و ec نیز از چاه های آب موجود در منطقه مذکور تعیین شده اند. هدف از این بررسی های مقاومت ویژه در این پایان نامه، تشخیص آبخوان های زیرزمینی منطقه و نیز به دست آوردن رابطه ای (خطی) بین پارامترهای ژئوالکتریکی و هیدروژئولوژیکی در منطقه مزبور می باشد. به این منظور، برداشت های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی (کلاً تعداد 62 سونداژ) با استفاده از آرایش شلومبرژه و حداکثر فاصله بین الکترودهای جریان برابر با 1000 متر در طول چندین خط برداشت و در مکان های مختلف منطقه انجام شده است. در این پایان نامه، مدل سازی و تفسیر یک بعدی و دوبعدی داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی انجام شده است. تعبیر و تفسیر یک بعدی با استفاده از نمودارهای استاندارد (منحنی های سر یا منحنی های آباک) و نرم افزارهایی مثل ves و ipi2win صورت گرفته است. محاسبات مقادیر مقاومت ویژه الکتریکی نشان می دهد که مقاومت ویژه الکتریکی لایه های زیر سطحی در مرکز منطقه مطالعاتی بالاتر است. پارامترهای کیفی به دست آمده از چاه های آب موجود در منطقه مطالعاتی مانند tds و ec به ترتیب در حدود 800 میلی گرم بر لیتر و 1000 میکروموس بر سانتیمتر هستند، بر اساس این نتایج مقاومت ویژه لایه آبدار در منطقه مطالعاتی 40-30 اهم متر تخمین زده شده است. مدل سازی و تفسیر دوبعدی داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی نیز با استفاده از بسته های نرم افزاری مختلفی مانند ipi2win و res2dinv انجام شده است. نتایج تفسیر دوبعدی نیز مقادیر بالاتر مقاومت ویژه الکتریکی لایه ها و سایر اهداف زیرزمینی در مرکز منطقه مطالعاتی را تأیید می-کند. بررسی و مرور مقالات و مراجع متعدد حاکی از وجود یک رابطه خطی بین نتایج تفسیر یک بعدی داده-های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی و پارامترهای کیفی آب می باشد. برای به دست آوردن این رابطه خطی بین نتایج تفسیر یک بعدی داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی و پارامترهای کیفی به دست آمده از چاه های آب موجود در منطقه مطالعاتی، از مقادیر مقاومت ویژه آب موجود در لایه های آبدار (rw) مجاور با چاه-های آب و پارامترهای کیفی به دست آمده از این چاه- ها (مانند tds و ec) استفاده می شود. برای به دست آوردن مقادیر rw ، ابتدا باید فاکتور سازندی (f) لایه های آبدار مجاور با چاه های آب با استفاده از مقادیر تخلخل این لایه ها محاسبه شود. به این منظور، از قانون آرچی که رابطه ای ساده بین تخلخل (?) و فاکتور سازندی (f) است، استفاده می شود. باید توجه کرد که تفسیر یک بعدی داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی، مقادیر مقاومت ویژه لایه-های آبدار مجاور با چاه های آب (ro) را ارائه می دهد. وقتی مقادیر فاکتور سازندی با استفاده از قانون آرچی محاسبه شد، مقادیر مقاومت ویژه آب موجود در لایه های آبدار (rw) با استفاده از فرمولی که رابطه ای ساده بین f، ro و rw می باشد، به دست می آید. باید توجه نمود که ro مقاومت ویژه کل سازند تمیز است اما در منطقه مورد مطالعه سازندهای حاوی رس وجود دارد که بر روی مقدار بدست آمده برای rw تاثیر می گذارد. در نهایت، بین نتایج تفسیر یک بعدی (به عبارت دیگر مقادیر rw و پارامترهای کیفی به دست آمده از چاه های آب مانند tds و ec) با استفاده از روش رگرسیون، رابطه ای خطی به دست می آید. در این پایان نامه به تفسیر داده های مقاومت ویژه در منطقه پرداخته شده و محل لایه های آبدار، عمق و ضخامت آنها تخمین زده شده است و در نهایت با توجه به اطلاعات چاه های مجاور سونداژها، با استفاده از روش آماری رابطه ای بین rw و پارامترهای کیفی آب مانند tds و ec بدست آمده است. کلمات کلیدی: منطقه خرمالو- مقاومت ویژه الکتریکی- تفسیر یک بعدی - مقطع ژئوالکتریکی- فاکتور سازندی- تخلخل- قانون آرچی- رگرسیون.